IN GESPREK MET EXPERTS
VAN GELUK NAAR WERKGELUK
Wat gelukkig maakt in het werk is persoonlijk en voor iedereen anders. Docent Gelukskunde Mirjam Spitholt beantwoordt daarom de vraag of én hoe je je eigen werkgeluk beïnvloedt. Aljan de Boer, Head of Inspiration bij TrendsActive, legt uit hoe dat werkt voor Generatie Z.
INVLOED UITOEFENEN OP JE EIGEN (WERK)GELUK
Mirjam Spitholt is docent Gelukskunde op Hogeschool Saxion en spreekt voor bedrijven en instellingen in Nederland. Haar doel: mensen bewuster maken van het gegeven dat je eigen gedachten jouw wereld creëren. In wezen kun je door diepere inzichten en veel oefenen meer geluk ervaren (ook op je werk), is haar uitgangspunt.
Volgens Mirjam beschikt iedereen over een innerlijk kompas, dat je ook je ziel of je bewustzijn kunt noemen, maar ben je in de loop der jaren vergeten of kwijtgeraakt hoe je ernaar luistert. In plaats daarvan is je ‘ego’ naar voren gekomen: een stemmetje in je hoofd dat zegt dat je niet goed genoeg bent. Het is de kunst om het diepere inzicht te krijgen dat je niet je gedachten bent, maar dat jij diegene bent die je gedachten waarneemt. Dat kun je trainen. Bijvoorbeeld door te mediteren, de stilte of de natuur op te zoeken.
Toen je jong was, speelde de stem in je hoofd een minder prominente rol. Op dat moment wist je precies wat je blij maakte en werd je niet geremd door angst, onzekerheid of zorgen. Je stond toen letterlijk in verbinding met je innerlijke kompas. Destijds was je nog onbewust bekwaam: je leefde compleet in het hier en nu.
Naarmate we ouder worden, helpt het ‘ego’ dat kinderlijke element om zeep. Je ego creëert dan ‘smoesjes’ om niet voor geluk te gaan. Je ego vibreert namelijk op de frequentie angst. Zo zijn er tal van mensen ongelukkig in hun werk, maar zij durven de switch niet te maken: bang om niet geschikt te zijn voor een andere baan, niet te kunnen aarden in een nieuw team, ontslagen te worden en vervolgens de hypotheek niet meer te kunnen opbrengen et cetera.
GEMIDDELD HEEFT EEN MENS 120.000 GEDACHTEN PER DAG. DAARVAN IS 70% NEGATIEF.
Bovendien vertelt je ego dat geluk in de toekomst ligt: ‘Als ik meer geld verdien, word ik gelukkiger’. ‘Als die vervelende manager eindelijk weg is...’ Ook hoopt hij op een beter verleden. ‘Had ik vroeger maar beter mijn best gedaan op school…’ Allemaal onzin, volgens de geluksdeskundige. Geluk ligt in het nú. Want als het ene ‘probleem’ van je ego is opgelost, tovert hij er zo een andere voor in de plaats. Daarom is het essentieel niet alles te geloven wat je denkt. Je kunt trainen om deze gedachten voorbij te laten gaan.
Dus hoe stimuleer je eigen werkgeluk? Door te luisteren naar dat innerlijke kompas: waar word ík gelukkig van? En trainen om de negatieve gedachten (het ego) aan je voorbij te laten gaan. Daarvoor is het niet nodig om naar anderen te kijken. Waar jij blij van wordt, bepaal je zelf.
TIPS: HOE ERVAAR IK MEER GELUK?
- Schrijf een tijd lang elke dag drie dingen op die je leuk vond op je werk. Dit kan heel uiteenlopend zijn: van gezelligheid met collega’s, een fijne bedankmail van een tevreden klant of de kans om een opleiding te volgen of door te groeien.
- Wat zou jij doen als tijd en geld geen rol spelen? (zie je wel dat jouw ‘ego’ nu al allerlei bezwaren maakt...).
- Wat is jouw talent en jouw passie? Omdat je meestal blind bent voor je eigen kwaliteiten, kun je dit beter aan een collega of leidinggevende vragen. Of ga terug in de tijd: wat deed je graag als kind?
Het is niet eenvoudig om antwoord te vinden op de vraag ‘Hoe ervaar ik meer geluk in mijn werk?’ en vervolgens je ‘ego’ te doorzien die zegt dat dat veranderen toch niet gaat lukken. Het maken van een carrière switch is niet voor iedereen even gemakkelijk, maar met veel oefenen is het wel haalbaar.
ALS ORGANISATIES MEDEWERKERS HELPEN MET HET DOORZIEN VAN HET 'EGO', DAN KRIJGT TALENT DE KANS OM VERDER OP TE BLOEIEN
Spitholt adviseert werkgevers: “Zie de medewerkers echt, neem tijd voor ze, luister naar ze en zorg goed voor ze. Bijvoorbeeld door ze een joker te geven, die ze kunnen inzetten tijdens een baaldag. Bied coaching om samen op zoek te gaan naar meer werkgeluk. En zo zijn er tal van mogelijkheden om jouw medewerkers te helpen bij het doorzien van het ‘ego’ dat werkgeluk probeert te saboteren, zodat talent de kans krijgt om op te bloeien en er daadwerkelijk ruimte is voor meer werkgeluk.”
Andrea Smit ervaart werkgeluk als ze klanten helpt. Zij werkt via Unique bij a.s.r. Bekijk de video.
WERKGELUK & GENERATIE Z
In de afgelopen decennia zijn we geëvolueerd naar een mensheid die niet alleen werkt om geld te verdienen. In plaats daarvan combineren we werk en geluk, waarbij werk kan bijdragen aan het gevoel van geluk in het leven. Dat is het uitgangspunt van Aljan de Boer, die als Head of Inspiration bij TrendsActive is gespecialiseerd in Generatie Z.
Waarom is werkgeluk voor Gen Z anders dan voor andere generaties? Laat ik vooropstellen dat werkgeluk belangrijk is voor iedereen. Jong of oud maakt weinig verschil: iedereen wil graag plezier beleven aan werk. Voor de huidige generatie ligt dat wel anders dan bij de generatie die al langer meedraait op de arbeidsmarkt.
- Er is veel meer openheid om te praten over mentaal welzijn. Generatie Z is daarom veel bewuster op zoek naar geluk.
- De huidige maatschappij is veelal gericht op prestatie. Het gras bij de buren is (online) groener dan ooit. Hierdoor stellen we hoge(re) eisen aan de betekenis van werk.
- Als gevolg van de digitalisering, polarisering en individualisering is er meer behoefte aan sociale verbinding. Generatie Z is daarom op zoek naar échte gesprekken (ook op het werk).
Hoe geef je daar als organisatie dan invulling aan? Veel organisaties proberen zich van hun modernste kant te laten zien: van de neem-je-huisdier-mee-naar-kantoor-dag tot de mogelijkheid om oneindig veel vrije dagen op te nemen en het aanbieden van biologische avocado’s in de bedrijfskantine. Hartstikke leuk, maar dit soort extraatjes maakt niet hét verschil. Wat Gen Z wél geluk brengt, is sociale verbinding: het gevoel dat je ervaart als je door anderen wordt gezien, gehoord en gekend. Ook op werkgebied. Gen Z wil tegenover iemand zitten om samen te werken, te overleggen en koffie te drinken. Én, als het klikt, om ook buiten het werk om met elkaar in contact te blijven. Zeker nu er veel vanuit huis wordt gewerkt, is sociale verbinding extra belangrijk.
WAT GEN Z ECHT GELUK BRENGT, IS SOCIALE VERBINDING. OOK OP WERKGEBIED.
Waarom zeggen we dat dan niet gewoon? Veel jongere mensen zijn zich er niet van bewust. Diverse onderzoeken laten zien dat er veel eenzaamheid en depressie voorkomt onder Generatie Z, zeker sinds de covid-pandemie. Om dit soort gevoelens uit te spreken, moet je sterk in je schoenen staan. Dat komt ook omdat we de lat steeds hoger leggen. Volg sociale mediakanalen en je voelt meteen: oei, ik moet laten zien hoe goed ik ben. Dat zorgt voor een enorme last op de schouders van deze jonge mensen. Ook het schoolsysteem, waar prestaties nog steeds de focus hebben, zorgt voor die druk. En soms komt daar nog de druk vanuit ouders bij. Wat is de grootste misvatting van Generatie Z? Dat het leven maakbaar is en geluk een keuze. Ik geloof daar niet in. Ik denk wel dat je het gevoel van geluk in zekere mate kunt stimuleren. Ook organisaties kunnen hier een rol in spelen, maar dan moeten zij hun bijdrage evolueren van loopbaancoach naar die van lifecoach. In tegenstelling tot andere generaties is voor Gen Z het werk grotendeels vervlochten met hun leven. Bovendien is hun wereld vaak veel complexer en ligt er meer druk op hun mentaal welzijn. Niemand heeft ze echter een handleiding gegeven hoe daarmee om te gaan.